Türk su ürünleri sektörü hem iç piyasada, hem de ihracatta başarıdan başarıya koşuyor. “Haftada iki gün balık, yaşam boyu sağlık” sloganıyla Türkiye’de kişi başı 8 kg. seviyesinde olan balık tüketimini 15 kg’a çıkarmak için çaba gösteren Türk su ürünleri sektörü, son 14 yılda ihracatını yaklaşık 12 kat arttırarak 60 milyon dolardan 693 milyon dolara çıkardı. Bu artışta THY’nin direkt uçtuğu ülke sayısının çoğalması etkili oldu. Avrupa’da üretilen levrek balığının yüzde 40-45’i Türkiye’de üretilir konuma geldi. Ege Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği tarafından Çeşme’de düzenlenen II. Su Ürünleri Sektör Toplantısı’nda konuşan Ege Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Sinan Kızıltan, sektörün öneminin her geçen gün daha da arttığını, hem yetiştiricilik ve hem de ihracat yönünden, pazar payının arttığını, sektörün 2000 yılında 60 milyon dolar olan ihracatının 2014 yılı sonunda 693 milyon dolara yükseldiğini belirtti. Kızıltan, son yıllarda Türk Hava Yolları (THY)’nın direkt uçuş yaptığı hatlarda ihracatta ciddi gelişim yaşandığını, Avrupa’daki levrek üretiminin yüzde 40-45’lik kısmının ülkemizde gerçekleştirildiğini, Türk çipurası ve levreğinin zengin Omega 3 deposu olduğu için dünyada yoğun talep gördüğünü kaydetti. 2014 yılında Türkiye’nin su ürünleri ihracatı yüzde 23’lük artışla 563 milyon dolardan, 693 milyon dolara çıkarken, havayolu ile ihracat rakamı ise yüzde 112’lik rekor yükselişle 17 milyon 911 bin dolardan, 37 milyon 893 bin dolara çıktı. Söz konusu artışla Amerika Birleşik Devletleri yüzde 65’lik artış oranı ve 16 milyon 236 bin dolarlık tutarla en büyük dilimi aldı. Avrupa Birliği ülkeleri başta olmak üzere 80 ülkeye ihracat gerçekleştirildiğini anlatan Kızıltan, “Dünyadaki fiyatlarda genelde bir düşme yaşanırken, ülkemiz ürünlerinin fiyatları arttı. İhracatımızda ağırlığı oluşturan taze/soğutulmuş balıkların 2013 yılında 234 milyon dolar olarak gerçekleşen ihracatı, 2014 yılında yüzde 50 artarak 351 milyon dolara ulaştı, fileto balıkların 2013 yılında 117 milyon dolar olan ihracat rakamı, 2014 yılında  136 milyon dolara çıktı. En büyük artışı gösteren pazarlar ise, sırasıyla Rusya Federasyonu, Hollanda, Japonya, İspanya ve İtalya oldu” şeklinde konuştu. Kamu spotu son aşamaya geldi Sinan Kızıltan, balığın keyifli ve lezzetli bir ürün, bereketli, ekonomik, güvenli ve yeri doldurulamayacak bir besin kaynağı olduğundan bahsedildiği kamu spotu hazırlıklarında son aşamaya geldiklerini, iç tüketimde kişi başı 15 kg. hedefine kamu spotu ile bir adım daha yaklaşacaklarını sözlerine ekledi. 2018 yılında yetiştiricilik, avcılığı geçecek Hem dünyada, hem de Türkiye’de son yıllarda aquakültür üretiminin hızla arttığını, hatta bu sektörün artışının diğer gıda sektörlerinin üzerinde olduğunu belirten Su Ürünleri Tanıtım Grubu Başkanı Melih İşliel, Dünya Gıda Örgütü (FAO)’nün 2018 yılında yetiştiricilik ürünlerinin avcılıkla elde edilen su ürünlerini geçeceği öngörüsünde bulunduğunu kaydetti. İşliel, “2018’de dünya kişi başı su ürünleri tüketimi 19,6 kg olacak” dedi. Sürdürülebilir bir balıkçılık politikamız olması gerektiğinin altını çizen Melih İşliel, Su Ürünleri Tanıtım Grubu’nun katılım sağladığı fuarların bulunduğu ülkelerdeki ihracatta önemli gelişmeler yaşandığını, Rusya’nın buna en iyi bir örnek olduğunu, çeşitli sıkıntılarına rağmen, Rusya’nın su ürünleri sektörü için önemli ve gelişen bir pazar olduğunu ifade etti. Daha sonra söz alan Türk Eximbank İzmir Şubesi Müdürü Ferhat Fırat, Eximbank’ın kredi ve sigorta faaliyetlerini ve uluslararası kredileri anlattı. Ege İhracatçı Birlikleri Şefi İbrahim Ocakoğlu, “Dahilde İşleme İzin İşlemleri”, EİB Uzmanı İlhan Uncu ise “İhracata Yönelik Devlet Yardımları” hakkında katılımcılara özet bilgi verdi. Çeşme’de TV programcısı ve gazete yazarı İsmail Uğural moderatörlüğünde gerçekleştirilen II. Su Ürünleri Sektör Toplantısı’na; Ege Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği üyesi firmaların temsilcileri yanında, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Yetiştiricilik Dairesi, İzmir ve Muğla Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü yetkilileri, İzmir Su Ürünleri Yetiştiricileri ve Üreticileri Birliği, Ege ve Katip Çelebi Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi temsilcileri de katıldı. TÜRKİYE GENELİ SU ÜRÜNLERİ İHRACAT  DEĞERLERİ (03, 1604, 1605 FASLI) MİKTAR(TON) DEĞER (FOB$) % $ ARTIŞI 2000 25.320 $59.655.648 2001 28.157 $77.435.510 30 2002 35.092 $128.171.494 66 2003 38.966 $173.398.745 35 2004 40.777 $212.733.138 23 2005 46.344 $248.569.917 17 TÜRKİYE GENELİ SU ÜRÜNLERİ İHRACAT  DEĞERLERİ (03, 1604, 1605 FASLI) MİKTAR(TON) DEĞER (FOB$) % $ ARTIŞI 2006 48.566 $280.930.601 13 2007 53.477 $324.682.032 16 2008 61.690 $427.333.196 32 2009 57.736 $341.507.374 -20 2010 60.236 $360.773.733 6 2011 71.926 $447.823191 24 2012 80.022 $467.186.007 4 2013 102.362 $563.973.857 21 2014 116.408 $692.847.160 23 TOPLAM DEĞER 2013 kg 2013 $ 2014 kg 2014 $ MİK DEĞ % FOB $ DEĞ % 2013 Birim Fiyat ($) 2014 Birim Fiyat ($) ALA B. 20.612.200 103.026.637 21.643.435 111.325.165 5 8 5,00 5,14 LEVREK 24.405.906 171.549.591 31.300.182 240.202.183 28 40 7,03 7,67 ÇİPURA 24.286.435 126.572.536 29.591.890 177.083.892 22 40 5,21 5,98 ORKİNOS 3.478.751 41.091.419 5.290.203 62.287.063 52 52 11,81 11,77   72.783.291 442.240.183 87.825.709 590.898.303 21 34 6,08 6,73 ÜLKE GRUBU 2013  kg 2013 FOB$ 2014  kg 2014 FOB$ 2014 pay AVRUPA BİRLİĞİ 62.257.964 382.151.841 69.268.834 447.239.917 65 ASYA VE OKYANUSYA UL 4.375.438 51.660.028 5.207.757 67.043.841 10 ORTA DOĞU ÜLKELERİ 20.083.886 48.697.094 21.964.572 65.066.353 9 ESKİ DOĞU BLOKU 8.981.807 41.076.905 12.252.761 64.257.331 9 AMERİKA ÜLKELERİ 1.585.294 12.174.097 2.746.977 20.273.827 3 AFRİKA ÜLKELERİ 3.269.937 18.876.578 2.653.159 16.049.795 2 DİĞER AVRUPA ÜLKELER 1.428.536 7.150.040 1.638.027 9.269.011 1 TÜRK CUMHURİYETLERİ 373.809 2.159.597 659.136 3.563.693 1 SERBEST BÖLGELER 4.950 27.677 16.558 83.393 0 Toplam 102.361.622 563.973.857 116.407.782 692.847.160 100 ÜLKE 2013  kg 2013 FOB$ 2014  kg 2014 FOB$ % kg değ. % $ değ. 2013 $ PAY 2014 $ PAY 1 HOLLANDA 14.618.242 110.936.872 16.091.144 132.873.991        10        20 20 19 2 İTALYA 11.272.272 64.170.890 13.638.928 79.040.177        21        23 11 11 3 ALMANYA 12.739.061 78.392.398 11.156.200 76.516.916 -      12 -        2 14 11 ÜLKE 2013  kg 2013 FOB$ 2014  kg 2014 FOB$ % kg değ. % $ değ. 2013 $ PAY 2014 $ PAY 4 RUSYA FEDERASYONU 7.067.379 32.665.193 10.772.158 57.032.661        52        75 6 8 5 JAPONYA 2.328.555 37.150.592 3.445.910 54.307.026        48        46 7 8 6 BİRLEŞİK KRALLIK 4.151.619 32.614.541 5.807.299 47.007.302        40        44 6 7 7 İSPANYA 4.962.148 22.918.836 7.513.358 38.910.499        51        70 4 6 8 LÜBNAN 5.638.715 20.905.497 5.298.744 24.421.481 -        6        17 4 4 9 FRANSA 3.433.569 23.527.942 3.143.078 19.411.259 -        8 -      17 4 3 10 BİRLEŞİK DEVLETLER 1.472.138 11.629.947 2.630.910 19.337.675        79        66 2 3 11 IRAK 11.056.572 14.413.073 10.657.702 15.025.189 -        4          4 3 2 12 POLONYA 3.185.024 11.697.198 3.503.791 13.501.613        10        15 2 2 13 LİBYA 3.181.937 15.854.811 2.477.969 12.855.414 -      22 -      19 3 2 14 BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ 968.385 4.979.368 1.913.208 11.950.812        98      140 1 2 15 ROMANYA 1.819.231 7.076.891 2.580.382 10.517.907        42        49 1 2 DİĞERLERİ 14.466.773 75.039.809 15.777.000 80.137.238          9          7 13 12 GENEL TOPLAM 102.361.622 563.973.857 116.407.782 692.847.160        14        23 100 100 7DENİZ
Editör: TE Bilisim